کد مطلب:46521 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:24

گنجینه پرسمان » قرآن

آيا آيات ابتدايي سوره عبس با عصمت رسول الله((صلي الله عليه وآله)) منافات ندارد؟

در آيات ابتدايي سوره عبس چنين آمده است:«عبس و تولي ان جاءه الاعمي، و ما يدريك لعله يزكيّ و يذّكر فتنفعه الذكري. اما من استغني مانت له تصدي . و ما عليك الايزكيّ و اما من جاءك يسعي و هو يخشي. فانت عنه تلهّي ; چهره درهم كشيد و روي نگردانيد. كه چرا آن كور نزد وي آمد. توجه داني شايد او در پي تزكيه شدن باشد. و يا در برخورد ناگهان متذكر شده، در پي تزكيه شدن باشد. اما آنكه توانگري اش را به رخ مردم مي كشد تو به او روي خوش نشان مي دهي فكر مي كني اگر هم پاك شود، مسؤول نيستي . و اما آنكه شتابان نزد تو آمده. در حالي كه از خدا مي ترسد. تو از او تغافل مي كني».(1)
برخي گفته اند كه اين آيات در باره عبدالله بن ام مكتوم، كه فردي نابينا و فقير بوده، نازل شده است و جريان چنين بوده كه وي نزد رسول الله((صلي الله عليه وآله)) آمد و از آن حضرت خواست كه آياتي از قرآن را برايش بخواند تا حفظ كند و چون نابينا بود، مكرر آن جناب را صدا مي زد و متوجه نبود كه ايشان با چند تن از بزرگان مشرك مكه مشغول گفتگو است و...
اين مطلب را يكي از علماي اهل تسنن در تفسير«الدر المنثور» از عايشه و انس و ابن عباس نقل كرده است.
ليكن ،آيات مورد بحث دلالت روشني بر اين كه شخص مورد عقاب، رسول الله((صلي الله عليه وآله)) است ندارد در اين آيات شواهدي مبني بر اين كه منظور از فرد مذكور شخصي غير از رسول الله((صلي الله عليه وآله)) است، وجود دارد. و آن اين كه اصولا اخلاق رسول الله((صلي الله عليه وآله)) چنين نبوده، و در طول حيات شريفش سابقه نداشته كه دل اغنيا را به دست
ـــــــــــــــــــــ
1 - سوره عبس، آيات 1تا10.

ـ7ـ
آورد و از فقرا روي بگرداند. خداوند خود ايشان را صاحب خلقي عظيم شمرده و در سوره «نون» كه بر حسب روايات وارده درباره ترتيب نزول سوره هاي قرآن، بعد از سوره «اقراء باسم ربك» نازل شده فرموده است «وانك لعلي خلق العظيم»; و به درستي كه تو خلقي عظيم داري».
چگونه ممكن است پس از آن چنين خلق نكوهيده اي را به او نسبت دهد كه توبه اغنياء متمايل هستي .كلمه «خلق» به معناي ملكه راسخ در دل است و كسي كه داراي چنين ملكه اي است عملي منافي با آن انجام نمي دهد.هر چند كافر باشند و براي به دست آوردن دل آنان از فقرا هر چند مؤمن و رشد يافته باشند - روي مي گرداني؟».
زشتي عمل مذكور چيزي است كه عقل به زشت بودن ان حكم مي كند و هر عاقلي از آن متنفر است، چه رسد به خاتم الانبياء((صلي الله عليه وآله)).
در تفسير«مجمع البيان، از امام صادق((عليه السلام)) روايتي نقل شده كه حضرت فرمود:«اين آيات درباره مردي از بني اميه نازل شده است وي در حضور رسول الله((صلي الله عليه وآله)) نشسته بود. ابن ام مكتوم آمد و مرد اموي وقتي او را ديد چهره اش را درهم كشيد و او را كثيف پنداشته، دامن خود را جمع كرد و چهره خود را عبوس نمود و رويش را از او برگردانيد. خداوند متعال نيز داستانش را در اين آيات بيان نموده، عملش را توبيخ نمود.»

(بخش پاسخ به سؤالات )

ـــــــــــــــــــــ
(1)1 - سوره نون، آيه 5.
(2)2 - تفسير الميزان، ترجمه موسوي همداني،ج 20، ص 330تا333.

ـ8ـ